7 gewoontes die je leven misschien wel eens zouden kunnen veranderen

Mijn vorige stukje ging over gewoontes en het nut ervan. Dat ze ervoor zorgen dat je wilskracht minder snel op raakt. Nou is er 1 iemand die tijdens het schrijven ervan direct bij me opplopte en dat is Stephen Covey. Als er iemand is die werkte met gewoontes, dan is hij het wel. Het boek The 7 habits of highly effective people is van hem. Het kwam uit in 1989, maar wat mij betreft blijft het super relevant.

In het Nederlands is de titel vertaald als De 7 eigenschappen van effectief leiderschap. Hoewel ik effectief leiderschap nog steeds een beetje een verwarrende term vindt. Ik denk dan namelijk zo snel aan leiding geven aan anderen, maar het gaat juist over de leiding nemen over jezelf en over je leven. Ook het woord eigenschappen staat me niet helemaal aan. Dat impliceert voor mij dat het niet te leren is, dat je het moet doen met wat je bij je geboorte hebt meegekregen. Dat is compleet niet het geval! Je kunt jezelf deze dingen absoluut aanleren. Ik hou het dus gewoon op gewoontes.

Ik kwam weer wat meer met Covey in aanraking toen de basisschool van onze kinderen (die inmiddels allemaal al een aantal jaar op de middelbare school zitten) besloot te gaan werken volgens deze principes. Daar was ik blij mee, het zijn wat mij betreft namelijk lessen voor het leven. Die ik met vallen en opstaan, pijn en moeite moest ontdekken en leren. Hoe fijn om er al van kind af aan bewust mee bezig te zijn.

Ook al heb je die levenslessen van Covey al wel vaker gehoord: ik zou je willen vragen er met een beginner’s mind naar te kijken. Alsof het compleet nieuw voor je is. Aan welke gewoonte zou jij op dit moment best wel eens wat meer aandacht aan kunnen besteden? Welke heb je heel goed door en welke vergeet je eigenlijk altijd weer?

De 7 gewoontes voor effectief leiderschap

De eerste trap: basis voor onafhankelijkheid

Als je onafhankelijk bent, kun je kiezen voor je eigen doel, dan handel je vanuit jezelf en hoef je je niet te laten beïnvloeden door wat anderen doen. Onafhankelijk zijn is een overwinning op jezelf. De eerste 3 gewoontes gaan hierover, jezelf overwinnen.

Gewoonte 1. Wees proactief

Dit is de sleutel tot alle gewoontes. Kies jij ervoor proactief (vooruitziend) of reactief (reagerend) in het leven te staan? Reactieve mensen nemen beslissingen op basis van impulsen. Ze zijn als een blikje frisdrank. Als het leven ze een beetje door elkaar schudt, ontploffen ze. Proactieve mensen weten dat ze geen controle hebben op alles wat er gebeurt in hun leven, maar dat ze wel kunnen kiezen wat ze ermee doen. Merk jij dat je snel beledigd bent, anderen de schuld geeft, regelmatig dingen zegt waar je later spijt van hebt, klaagt en jammert, wacht tot er eindelijk iets gebeurt…

Gewoonte 2. Begin met het eind in gedachten

Hoe richt je je leven, je team of je organisatie in?

Vind je het moeilijk te bepalen wat je graag zou willen, wat je doel is?
Ik heb er een mooie visualisatie over:

Ga lekker zitten, doe je ogen dicht, haal diep adem en stel je geest open. Stel je nu in gedachten voor dat iemand van verderop in de straat naar je toe komt lopen. Eerst zie je niet wie het is. Als die persoon dichterbij komt, besef je plotseling dat jij het zelf bent. Maar het is niet de jij van vandaag, het is de jij zoals je over een jaar zou willen zijn.

Wat heb je het afgelopen jaar met je leven gedaan?
Hoe voel je je diep in je hart?
Hoe zie je eruit?
Hoe ziet je dagelijkse leven eruit?
Met wie ga je om?
Welke gewoonten heb je?

Wat je nu doet, beïnvloedt wie je morgen bent.
Wat zou je willen dat men tijdens je grafrede over je zegt? En als je dat dan weet: richt je leven zo in dat dat ook werkelijk gebeurt.

 Gewoonte 3. Belangrijke zaken eerst

“Stel prioriteiten en dan ook nog de voor jou juiste.”

Neem je beslissingen nooit op basis van je angsten, maar vooral op basis van je dromen.
Laat de belangrijkste dingen niet de dupe worden van allerlei urgente, maar onbelangrijke dingen. Laat je niet leiden door de waan van de dag, maar plan je eigen leven. Stel vast wat jij belangrijk vindt en spreek met jezelf af dat daar vanaf nu de meeste tijd naartoe gaat. Stel ook vast waar je veel tijd aan besteedt, maar wat je eigenlijk totaal oninteressant of onbelangrijk vindt, of dat je het doet omdat je denkt dat anderen het belangrijk vinden. Waar kan: besteed uit en stoot het af.

De tweede trap: Overwinning met je omgeving, de relatiebankrekening

Onafhankelijk zijn op zich geeft je geen voldaan leven. Je bent immers niet alleen, je hebt familie, misschien een gezin, je werk, je buren, vrienden…  Je bent een deel van een groter geheel en dat ervaren maakt dat je een rijk leven leidt. De volgende 3 gewoonten gaan daarover.

Gewoonte 4. Denk win win

Concurrentie kan soms misschien goed zijn, om effectief te kunnen samenwerken is het niet het beste uitgangspunt. Ook niet voor je eigen leven. Want het is nogal wat, als je van jezelf altijd beter moet zijn dan de ander. Hard werken hoor. Wat als je eens uitging van overvloed in plaats van schaarste? Van in elk geval de mooiste dingen van het leven – liefde, aandacht en geluk –  is er genoeg voor iedereen. Wees niet bang om andere mensen evenveel te gunnen als jezelf. Dit geldt ook in het zakelijke verkeer is mijn ervaring.

Gewoonte 5. Eerst begrijpen, dan begrepen worden

Volgens Covey komen bijna alle problemen voort uit gebrekkige communicatie. En dan met name uit ons onvermogen om echt, met inlevingsvermogen te luisteren naar de ander, zonder dat we meteen zelf willen reageren. Ik ben geneigd het met hem eens te zijn. Ga maar eens na hoe vaak je aannames doet over situaties, mensen, reacties en op basis daarvan je eigen reactie bepaalt. En hoe vaak blijkt achteraf wel niet dat je basisaanname helemaal niet klopte? Mij overkomt het regelmatig. Ben je bang zelf niet gehoord te worden als je in gesprekken eerst luistert? De mogelijkheid om zelf te spreken en begrepen te worden, komt vervolgens vanzelf, ik merk het elke keer weer. Zodra we elkaar werkelijk begrijpen, worden we creatiever in het oplossen van gezamenlijke problemen.

Gewoonte 6. Synergie

Ik ben betrokken bij een project in mijn woonplaats Saasveld. We onderzoeken of er mogelijkheden zijn voor meer samenwerking en een multifunctionele accommodatie met plek voor alle verenigingen, groepen en instanties op het gebied van sport, zorg & welzijn en cultuur. “Alleen ga je sneller, samen kom je verder” is ons motto. Dat past precies bij deze gewoonte. Vanuit creatieve samenwerking kiezen voor iets nieuws: niet mijn of jouw manier, maar een derde en betere manier. Het gaat om het respecteren en waarderen van verschillen. Om de intentie die onderlinge verschillen te overwinnen door het zoeken naar oplossingen die recht doen aan ieders wensen. Het geheel is meer dan de som der delen. We zijn vaak geneigd om verschillen uit te vlakken door het sluiten van compromissen. Volgens Covey kunnen we beter proberen creatieve en betere oplossingen te bedenken.

De eerste 6 gewoontes gingen over onafhankelijkheid en wederzijdse afhankelijkheid. Maar daarmee zijn we er nog niet. Het leven gaat door, er is geen moment dat je klaar bent. Er kan altijd weer een nieuwe cyclus beginnen. Maar dan moet je er wel klaar voor zijn.

Gewoonte 7. Houd de zaag scherp – continue verbetering

Als je deze gewoonte voor het gemak maar even overslaat, merk je de gevolgen op den duur. Je wordt ontevreden, moe, slap, krijgt een burn out… Deze eigenschap gaat over de continue vernieuwing met betrekking tot de vier dimensies van ons leven: fysiek, mentaal, emotioneel en spiritueel. Neem de tijd voor een time out. Zorg goed voor je lichaam, blijf je geest voeden door nieuwe dingen te leren en te ervaren, wees aardig (lief wilde ik eigenlijk schrijven) voor jezelf en anderen en voel de verbinding, met alles en iedereen. Weet dat jij slechts een deel, maar voor jou wel het allerbelangrijkste deel, van een groter geheel bent.

Geef de hoop niet op… en je zult bergen kunnen verzetten! En als jij vanuit je eigen kracht leeft, inspireer je anderen hetzelfde te doen. Covey noemt dat laatste de achtste gewoonte en schreef er een heel boek over. Misschien kom ik daar in 1 van mijn volgende stukjes nog wel eens op terug. Voor nu: volgens mij is dit stukje al lang genoeg!

Met welke gewoonte zou jij graag aan de slag willen?
Wat let je om er nu mee te beginnen!