HSP zin en onzin van labels

Ik weet niet wat het is, maar de laatste tijd kom ik allemaal dingen tegen die gaan over hooggevoeligheid, over HSP. Moeders die het over hun hooggevoelige kind hebben dat zo bijzonder is. Vrouwen die over hun hooggevoeligheid praten en over hoe lastig dat is. En ik vind daar wat van, merk ik.

Toen ik zo’n 15 jaar geleden begon te ontdekken dat ik misschien wel eens gevoeliger zou kunnen zijn dan ik aan mezelf wilde toegeven, kwam ik ze al tegen online. Lijstjes met stellingen om te onderzoeken of je misschien een hoog sensitief persoon zou kunnen zijn. Tja… ben je hoogsensitief als je er 11 van de 12 aan kunt vinken met ‘ja’? En wat dan als jij er net 9 hebt? Kwam ook mensen tegen die zeiden: ik HEB hsp, alsof het een ziekte is. Die zie je nu niet meer zoveel gelukkig.

Ondertussen is er rond hoogsensitiviteit een hele business ontstaan. Wat prima is en waar ik ook niet tegen ben. Laat ik dat voorop stellen. Want daar kun je wat aan hebben. Tegelijkertijd vraag ik me af: wat is het nut ervan om jezelf zo’n label te geven? Want weten of niet weten, label of geen label, je bent en blijft exact dezelfde die je altijd al was.

Tuurlijk. Bewustwording maakt dat je er beter naar kunt handelen. Dat je misschien sneller keuzes gaat maken die beter bij je passen. Maar zoals alles waar je labels oppakt: het kan ook een excuus worden, een etiket om je achter te verschuilen. Dan brengt het je niks, dan zorgt het er alleen maar voor dat je blijft hangen in een soort van onbedoeld slachtofferschap, als je even niet oplet. “Sorry, maar ik ben hooggevoelig, dus daarom kan ik dat niet.” Om er vervolgens maar het bijltje bij neer te gooien. Zo jammer, want er zijn in die hele wijde wereld zoveel dingen die wel kunnen. En misschien dat ene ding waarvan je dacht dat je het niet kunt ook nog wel, als je het eens op een andere manier benadert.

Het is best lastig soms dat we in een cultuur leven waarin het gemakkelijker is als je extravert bent, meer van het type hup en door en gezellig en samen de kroeg in en small talk. Tegelijkertijd: zo bijzonder ben je nou ook weer niet als hooggevoelige. Er wordt altijd gezegd dat 1 op de 5 mensen hoogsensitief is. Een minderheid weliswaar, maar het is niet zo dat je er helemaal alleen voor staat en je zult altijd gelijkgestemden kunnen vinden.

Inmiddels zit ik op deze lijn: misschien ben je hoog gevoelig, maar hoe relevant is het. Ieder mens is zoveel meer dan een label. Dan elk label. Zo uniek en ook zo gewoon als elk mens is. Voor iedereen geldt dat je voor jezelf de juiste gebruiksaanwijzing mag gaan vinden over hoe je het prettigst leeft en functioneert. En die gebruiksaanwijzing is voor elk individu hoe dan ook verschillend. Hooggevoelig of niet, dik of dun, man of vrouw, introvert of extravert, oud of jong, adhd of de rust zelve.